De paus roept daarin op om de gezamenlijke paasdatum in het Heilig Jaar als een teken van de voorzienigheid te zien.
‘Moge [de gezamenlijke paasdatum in het Heilig Jaar] een beroep doen op alle christenen van Oost en West om een beslissende stap te zetten naar een eenheid omtrent een gemeenschappelijke datum voor Pasen’, schrijft de paus. ‘Velen hebben, en het is goed hieraan te herinneren, geen kennis meer van de discussies uit het verleden en begrijpen niet hoe er in dezen onenigheden kunnen bestaan’ (Spes non confundit (De hoop stelt niet teleur) nr. 17).
Om de discussie over de paasdatum te begrijpen is het van belang te weten dat Jezus stierf op de voorbereidingsdag van het joodse paasfeest en dat Hij op de derde dag na deze voorbereidingsdag (op een zondag) verrees. Daarmee is er dus een samenhang tussen het joodse en christelijke paasfeest.
Er waren binnen de vroege Kerk op dit terrein twee stromingen. Er was een groep die Pasen vierde op dezelfde dag als de joden. Bij hen kon Pasen op elke dag van de week vallen. De tweede grotere groep vierde Pasen op de zondag (de zondag na de veertiende dag van de joodse maand nisan). Beide groepen herdachten de gehele verlossing door de Heer, maar bij de eerste lag de nadruk meer op het lijden, terwijl de tweede op paaszondag vooral de verrijzenis van de Heer vierde.
Eerste volle maan van de lente
Het Concilie van Nicea (325) besloot dat het paasfeest op de genoemde zondag gevierd moest worden. Het gaat dan om de eerste zondag na de eerste volle maan van de lente, die op 21 maart begint. Dit systeem was niet eenvoudig. Men moest rekening houden met de maancyclus, de lentecyclus en het gegeven dat Pasen steeds op een zondag moest vallen. Daarvoor werden verschillende rekensystemen ontwikkeld. Zo werd lange tijd Pasen door iedereen op dezelfde datum gevierd.
In 1582 voerde de Westerse Kerk echter de zogenaamde Gregoriaanse Kalender in als opvolger van de Juliaanse kalender (ingevoerd in 45 voor Christus). De Oosterse en Orthodoxe Kerken hielden voor de berekening van de paasdatum echter vast aan de traditionele Juliaanse kalender.
Het verschil tussen Juliaanse en Gregoriaanse kalender was vroeger een stuk kleiner. Om de honderd jaar komt er één dag verschil bij. Inmiddels is het volgens de Juliaanse kalender dertien dagen eerder. Maar in 2025 vallen dus beide paasdata samen. Voor paus Franciscus reden om op te roepen tot het gesprek over een gezamenlijke paasdatum voor alle christenen.
- Dit artikel werd eerder gepubliceerd op katholiekleven.nl.
- Kijk voor meer informatie over het Heilig Jaar op Jubeljaar.2025.
Foto: Bruno van der Kraan via Unsplash
